Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ

Πρόσφατα παρακολούθησα δύο άκρως ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις: την «Πολίτες και Ανοιχτά Δεδομένα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη» οργανωμένη από το  GROW Observatory και πέντε άλλους οργανισμούς, και την παρουσίαση της «Νέας Αστικής Ατζέντας» του UN Habitat, από την οργάνωση «Γη», που αφορούσε  τους 17 στόχους των Ηνωμένων Εθνών (Η.Ε.)  για το 2030 που περιγράφονται εδώ .

Με λίγα λόγια τι σημαίνει Βιώσιμη Ανάπτυξη που την αναφέρουν συχνά-πυκνά οι περισσότεροι δήμαρχοι, υποψήφιοι και μη; Ο γνωστότερος ορισμός της ανήκει στην πρώτη πρωθυπουργό της Νορβηγίας Gro Harlem Brundtland « βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ανάπτυξη που ικανοποιεί τις ανάγκες της παρούσας γενιάς χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες».

Θα προσθέσω μερικά στοιχεία από την ομιλήτρια, αντιδήμαρχο Βιέννης, κ. Βασιλάκου:

Μέχρι το 2050 το 70% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί σε πόλεις. Η πόλη της Βιέννης αυξάνεται από 25-40.000 κατοίκους τον χρόνο. Οι βασικοί στόχοι της ατζέντας είναι ο αστικός σχεδιασμός, οι συμμετοχικές δομές και η εξάλειψη της φτώχειας και των ανισοτήτων.

Ο δήμος της Βιέννης στοχεύει στην συνεργασία των πολιτών-δήμου-επιχειρήσεων, με δράσεις ευαισθητοποίησης και συμμετοχής των δημοτών. Παγκόσμιο παράδειγμα η πόλη της Κολομβίας Μεντεγίν όπου, μετά από συνελεύσεις γειτονιών, σχεδιάστηκαν τελεφερίκ, σχολεία, βιβλιοθήκες κ.α. με αποτέλεσμα την ένταξη των υποβαθμισμένων περιοχών στην αγορά εργασίας, και την πρόσβαση στην εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να μεταμορφωθεί από έδρα των ναρκοβαρόνων σε τουριστικό προορισμό, με μείωση της εγκληματικότητας κατά 80%. Η εκπροσώπηση των γειτονιών στον δήμο, με διετή αρχικά διαβούλευση και συνεχή παρουσία στις δημοτικές αποφάσεις κατόπιν, συνέβαλε στον μετασχηματισμό της σε πόλη πρότυπο. Η αυτόνομη δράση των δημοτικών αρχών έχει πλέον ελαχιστοποιηθεί.

Στην Βιέννη δίνουν 400-800€ στους κατοίκους για να υλοποιήσουν μια ιδέα τους στον δρόμο τους ή τη γειτονιά τους. Αυτό λειτουργεί μεταδοτικά και «ανταγωνιστικά» μεταξύ των κατοίκων, με αποτέλεσμα να εξωραΐζουν  και να προστατεύουν στη συνέχεια την περιοχή τους.

Κλείνοντας, αναφέρθηκε στην κυριαρχία του αυτοκινήτου, η οποία πρέπει να περιοριστεί, καθότι καταλαμβάνει το 80% του δημόσιου χώρου όντας ακίνητο τις 22 από τις 24 ώρες της ημέρες. «Είναι ο φθηνότερος τρόπος να καταλαμβάνεις 6 μ2 δημόσιου χώρου» είπε χαρακτηριστικά. Το αυτόνομο αυτοκίνητο, η ανάπτυξη των πεζόδρομων και των ποδηλατόδρομων, καθώς και των σωστά οργανωμένων μέσων μαζικής μεταφοράς με οικολογικό καύσιμο είναι στην κατεύθυνση του περιορισμού της αυτοκίνησης.

Είναι γεγονός ότι σε όλο τον κόσμο οι πόλεις είθισται να βρίσκονται πάντα δυο βήματα μπροστά από τις χώρες. Έχουν την ευχέρεια να απορροφούν πιο γρήγορα τις αλλαγές και τις δυνατότητες της τεχνολογίας, να εφαρμόζουν σε πιλοτικό επίπεδο καινοτόμα προγράμματα, να προχωρούν σε αναπτυξιακές συνέργειες προς όφελος του πολίτη, να αναπτύσσουν δράσεις αλληλεγγύης. Ακόμα και στην Ελλάδα της κρίσης, κατά γενική ομολογία, η συμβολή των πόλεων στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής ήταν καθοριστική. Η Νέα Αστική Ατζέντα, (διαβάστε την σε μετάφραση εδώ) όπως διαμορφώθηκε μετά τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη, αξιοποιεί αυτή την ικανότητα των πόλεων, δημιουργώντας μια εργαλειοθήκη από πολιτικές, δράσεις και πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν καθοριστικά στην ενίσχυση της αειφορίας και της βιωσιμότητας των πόλεων, με ορίζοντα τo 2030, όπως τίθεται και από τους Παγκόσμιους Στόχους για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΟΗΕ. Καθορίζει πρότυπα και αρχές για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, την ανάπτυξη, τη διαχείριση και τη βελτίωση των αστικών περιοχών στους πέντε κύριους άξονες υλοποίησής της: πολιτικές και νομοθεσία για το αστικό περιβάλλον, πολεοδομία και αστικό σχεδιασμό, τοπική οικονομία και δημοτική χρηματοδότηση, τοπική εφαρμογή.

Πρότεινα στον διευθύνοντα της οργάνωσης «Γη» κ. Κωσταντίνο Μαχαίρα, να αναρτηθεί στον ιστότοπό τους μια διακήρυξη των στόχων των Η.Ε. και να υπογράφουν οι δημοτικές παρατάξεις που δεσμεύονται να δράσουν σε αυτές τις κατευθύνσεις. Οι «Αλλάζουμε» και ο υποψήφιος δήμαρχος Αγίας Παρασκευής Γιάννης Μυλωνάκης θα είναι οι πρώτοι που θα το πράξουν, καθώς επίσης θα αναπτύξουν με τον οργανισμό συνεργασία για δράσεις περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης στην Αγία Παρασκευή.

Η ανάγκη για αποδοχή των αρχών της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης συνδέεται άμεσα και με την υγεία των κατοίκων. Οι επιστήμονες πλέον γνωρίζουν ότι οι συνθήκες ζωής και εργασίας στις οποίες ζούμε όλοι έχουν πάνω από τη διπλάσια απήχηση στην υγεία μας από όσο έχει ο γενετικός μας κώδικας. Περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε πόλεις, με πιθανότητα >95% να συμβεί έκρηξη αστικής ανάπτυξης τις επόμενες δεκαετίες στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η χωρίς σχεδιασμό ανάπτυξη τους θα δημιουργήσει σημαντικές συνέπειες για την υγεία των κατοίκων.

Διαβάζοντας τα παραπάνω, μου ήρθε στο μυαλό η εύστοχη ανακοίνωση του κ. Μιχάλη Γαβρά για την περιβαλλοντική επιβάρυνση των κατοίκων του Κοντοπεύκου από την έλλειψη χώρων στάθμευσης γύρω από το μετρό και τον ανεπαρκή σχεδιασμό των αστικών συγκοινωνιών (συν την πλήρη απουσία δημοτικής συγκοινωνίας), και η άμεση κινητοποίηση και δημοσκόπηση των «Αλλάζουμε» για εξεύρεση λύσης.

Συμφωνώντας με τα λόγια του προέδρου της ΕΟΠΕ ότι «Η συνένωση όλων των δυνάμεων της πόλης, δήμου, επιμελητηρίων, επιστημονικών εταιρειών, ακαδημαϊκής κοινότητας, οργανισμών συγκοινωνιών, αθλητικών οργανισμών, εστιατορίων, πολεοδόμων, σχολικών οργανισμών, της κοινωνίας των πολιτών, θα μπορούσε να οδηγήσει[…] στην ανάδειξη ενός μοντέλου ανάπτυξης που θα είναι πολιτοκεντρικό, στην καινοτομία και την παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών, με μεγέθη κόστους-αποτελεσματικότητας σε βάθος χρόνου θετικά», οι «Αλλάζουμε» δεσμευόμαστε να δουλέψουμε σε αυτή την κατεύθυνση.

Κλείνοντας, να ευχηθώ οι όροι Βιώσιμη Ανάπτυξη και  Βιοκλιματική Ανάπλαση, που χρησιμοποιούνται κατά κόρον, να αποκτήσουν υπόσταση στην ατζέντα των δημοτικών παρατάξεων και να σταματήσουν να αποτελούν κενό γράμμα και νερό στον μύλο της ψηφοθηρίας.

Μπομπόνης Τάσος

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

Υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος με τη Δημοτική Παράταξη «Αλλάζουμε»

 

Scroll to Top